Posts

Showing posts from July, 2010

About Future Breath

पुणे - "वनस्पतींचा नाश होत असल्यामुळे शहरांमधील तापमान वाढत आहे,'' असे प्रतिपादन ज्येष्ठ वनस्पतीतज्ज्ञ डॉ. एस. आर. यादव यांनी शनिवारी येथे केले. ""या समस्येतून मार्ग काढण्यासाठी शहरांमध्ये जैववैविध्य उद्याने तयार केली पाहिजेत,'' असा उपायही त्यांनी सांगितला. प्रा. श्री. द. महाजन लिखित "देशी वृक्ष' या पुस्तकाचे प्रकाशन डॉ. यादव यांच्या हस्ते करण्यात आले. त्या प्रसंगी ते बोलत होते. या वेळी माजी केंद्रीय मंत्री सुरेश प्रभू, राज्याचे मुख्य वनसंरक्षक सुरेश थोरात, ज्येष्ठ साहित्यिक डॉ. अनिल अवचट, "नेचर वॉक' संस्थेचे अनुज खरे आणि पराग महाजन उपस्थित होते. डॉ. यादव म्हणाले, ""वनस्पतींबद्दल लोकांची अनास्था वाढत आहे. पश्‍चिम घाटातील दोन हजार वनस्पती विनाशाच्या मार्गावर आहेत. पश्‍चिम घाटातील जैव वैविधतेवर काम करणारी कोणतीही केंद्रीय संस्था नाही. पश्‍चिम घाट हा "हॉटेस्ट स्पॉट' झाला आहे. म्हणजे तेथील सत्तर टक्के जंगल नष्ट झाले आहे. विकासाच्या नावाखाली वृक्षतोड होत आहे. हा सुंदर पश्‍चिम घाट आपण वाचवू शकू का, अशी भीती आहे.'' ड...
Image
एक सुंदर वृक्ष म्हणून बहाव्याची सर्वत्र ख्याती आहे. शास्त्रीय नाव: Cassia fistula L. कुळ: Caesalpinaceae मराठी नाव: बहावा, कर्णिकार. वर्णन बहाव्याचा वृक्ष साधारण ८ ते १० मी. पर्यंत उंच वाढतो. पाने संयुक्तपर्णी समसंख्य असून ४ ते ८ पर्णिकांच्या जोड्या मिळून एक पान बनते. हिवाळ्यात वृक्ष पर्णहीन असतो. बहाव्याच्या, अंगुराच्या झुपक्यासारख्या दिसणार्‍या पिवळ्या फुलांचे सौंदर्य वेड लावणारे असते. फुलांच्या सोनेरी रंगामुळे हा वृक्ष 'Golden shower tree' म्हणून ओळखला जातो. बहाव्याचे फुलोरे अर्धा हात लांब आणि लोंबणारे असतात. फुलांच्या परागीभवनानंतर वाटोळ्या पण लांबलचक शेंगा तयार होतात. शेंगेत अनेक आडवे कप्पे असतात आणि प्रत्येक कप्प्यात मऊ गरात दडलेली एक बी असते. उपयोग: 1.कर्णिकाराच्या मोठ्या खोडापासून इमारती लाकूड मिळते. 2.बहाव्याची साल कातडे कमावण्याच्या उपयोगी आहे. 3.शेंगेतला गर सारक औषध म्हणून उपयोगी आहे, तसेच तंबाखूला स्वाद आणण्यासाठी गर वापरतात.